Học hỏi Giáo Hội Tháng 9/2022
Tham Gia Xây Dựng Hòa Bình
Giáo Hội là nền tảng của Hòa Bình và Yêu Thương. Thiên tính của Thiên Chúa là tình yêu và Nước
Trời là hòa bình. “Thầy để lại bình
an cho anh em, Thầy ban cho anh em bình an của Thầy. Thầy ban cho anh em không
theo kiểu thế gian.” (Gn. 14:27) Hiện
nay Giáo Hội đang chú trọng vào sinh thái của trái đất như văn kiện thông điệp
của Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra “Laudato-Si, (Chúc Tụng Thiên Chúa)” và nhận
thấy tầm quan trọng bất an của trái đất: “Tuy nhiên, ngày nay, chúng ta cần
nhận biết rằng tiếp cận sinh thái thực sự luôn luôn là một cách tiếp cận mang
tính xã hội; hội nhập các vấn đề về công lý vào trong những cuộc đấu tranh về
môi trường, để có thể nghe được cả tiếng than khóc của trái đất và tiếng than
khóc của người nghèo.” (Laudato-Si (L-s). 49) Kết quả của sự hiện tại sinh thái là hậu quả của
sự bất Công Lý và Hòa Bình mà sinh hoạt của nhân loại trong thế giới đang tổn hại
đến môi trường. Dấu hiệu của thời đại là
những giọt lệ than khóc của những ké đói nghèo, bão lụt, cháy rừng, hạn hán và
chiến tranh. Nhân thế Đức Thánh Cha mời
gọi nhân loại hãy quan tâm đến mội trường đang sinh sống. Vậy xin hỏi nếu con người không nhận biết sự
bình an của Đức Kitô thì làm sao mà tham gia xây dựng bình an và công lý cho sự
bình an của sinh thái trái đất? Trừ khi
ta đi tìm chân lý hòa bình của Đức Kitô thì cả đời sống ta sẽ xây hòa bình mọi
sự bên cạnh ta.
Thánh Phanxicô Assisi là thánh nhân được ca tụng thánh hòa
bình. Kinh Hòa Bình của thánh Phanxicô
được nhiều nhạc sỹ phổ biến thành bài thánh ca theo nhiều ngôn ngữ và đã được
truyền bá như Phúc Âm. Câu kinh đơn sơ
và linh thiêng mà được sử dụng trong Giáo Hội.
Linh mục nhạc sỹ Kim Long đã phổ
biến trên Giáo Hội Việt Nam mà rất nhiều người say mê với bài thánh ca. Kinh Hoà Bình được sử dụng trong Khóa Ba Ngày
là thời khắc cảm động nhất thẩm chí cả khóa sinh và trợ tá. Kinh Hòa Bình là động lực thúc đẩy mời gọi
nhân loại hãy sống làm dụng cụ cho sự hòa bình của thế giới. Kinh Hòa Bình nói nên tâm tình của Thánh
Phanxicô là Ngài ước ao được làm dụng cụ hòa bình cho Đức Kitô để mang lại sự
hòa bình cho thế giới. Lẽ dĩ nhiên là
Ngài yêu mến Đức Kitô hết linh hồn và trí khôn, và yêu tha nhân như chính
mình. Nền tảng tình yêu với Đức Kitô sẽ
thúc đẩy con người vượt trên chính mình mà sẵn sàng phục vụ xây dựng hòa bình
cho thế giới. Những gì ta đang khao khát
thì con người của ta cũng sẽ phát xuất sự khát khao của mình. Ta có thì ta mới cho đi. Đức Kitô nói: “Vì kho tàng của anh ở đâu,
thì lòng anh ở đó.” (Mt. 6:21) Nếu
ta khao khát hòa bình và tình yêu của Thiên Chúa thì ta sẽ được sống động bởi
tình yêu và hòa bình.
Sự căn bản của tinh thần xây dựng hòa bình là trước nhất phải
yêu mến tạo vật. Nhân vì là sự nuôi dưỡng
con người là con người nương tựa bởi tạo vật sinh thái mà sinh nhai. Tạo vật sinh thái được bình an thì đời sống
con người mới được bình an. Tạo vật bất
bình là hậu quả của con người thiếu sự quan tâm thương yêu về sinh thái của
trái đất. Ví dụ như khoa học sử dụng hóa chất làm ô nhiệm sinh thái hoặc ô nhiễm
môi trường làm khí hậu bất thường. Đức
Thánh Cha Phanxicô đã dựa trên tâm linh của Thánh Phanxicô Assisi mời gọi nhân
loại trên toàn thế giới hãy cộng tác xây dựng hòa bình từ tạo vật sinh thái và
sẽ đem lại hòa bình cho thế giới. Đức
Thánh Cha nhìn thế giới là căn nhà chung của chúng ta mà Thiên Chúa tạo dựng
cho nhân loại như một vườn nho mà Thiên Chúa ủy thác cho nhân loại gặt hái hoa
quả để sinh sống. Nhưng căn nhà chung của
chúng ta đang xảy ra nhiều sự biến đổi: ô nhiễm và biến đổi khí hậu. “Biến đổi khí hậu là một vấn đề mang tính
toàn cầu với những hệ quả nghiêm trọng đến môi trường, xã hội, kinh tế, chính
trị và đối với việc phân phối các loại hàng hoá.” (L-s 25) Đặc biệt nhất là
những quốc gia nghèo nàn, họ sẽ gặp vấn nạn như bão lụt và hạn hán mà họ sẽ mất
mùa nông nghiệp và ảnh hưởng đến kinh tế vật giá trên toàn cầu. Kế đến là nước uống bị ô nhiệm. Thế giới của chúng ta đang mang một món nợ
xã hội lớn đối với người nghèo là những người đang thiếu nguồn nước uống vì họ
bị khước từ quyền được sống nhất quán với phẩm giá bất khả xâm phạm của họ.
(L-s 30) Thế giới nghèo nàn thì sẽ trở thành “Bần cùng sinh đạo tặc” và sự hòa
bình của thế giới sẽ bị hốn loạn.
Gia đình là tổ ấm hạnh phúc và hòa bình. Nhưng thế giới đang thúc đẩy con người đánh mất
đi hạnh phúc và bình an trong gia đình.
Ví dụ như kinh tế gia tăng sẽ gây áp lực cho nhân loại và ảnh hưởng đến hạnh
phúc hòa bình gia đình. Nhu cầu của gia
đình càng thêm khó khăn thì sự áp lực của gia đình càng thêm căng thẳng. Thế giới đang phát triển sự văn minh khoa học,
nhưng sự kêu ngạo càng thêm gia tăng tự kiêu tự đại mà coi thường Giáo Hội và đức
tin. Sự phát triển văn minh là của Thiên
Chúa ban. Sự tự kiêu tự đại của con người
là họ tự hào phát minh. Sự tự kiêu tự đại
của con người sẽ làm cho con người tranh đua và sẽ xẩy ra sự bất bình. Gia đình có hạnh phúc và bình an thì xã hội
và Giáo Hội cũng sẽ được hòa bình.
Thiên Chúa tạo dựng con người giống hình ảnh của Thiên Chúa
là con người ai cũng có tình yêu, chính nghĩa và bình an. Đó là nguồn nhân đức sức mạnh gìn giữ con người
để sống hạnh phúc. Thiên Chúa có quyền lấy
đi nhân đức ấy thì con người sẽ bị mất đi sự bình an trong chính mình. Đức Kitô đến để mạc khải Thiên Chúa cho nhân
loại và thiết lập Giáo Hội để nhân loại biết trông cậy vào Thiên Chúa để gia
tăng sự bình an cho chính mình và xã hội.
Trong chính mình có bình an thì ta mới xây dựng sự hòa bình trong gia
đình, Giáo Hội và xã hội. Nhân thế cầu
nguyện và Thánh Lễ là trung tâm điểm để ta gia tăng tình yêu và bình an từ nơi
Thiên Chúa ban tặng. Giầu có tình yêu và
bình an bên trong con người thì ta mới xây dựng sự hòa bình trong gia đình,
Giáo Hội và xã hội. Nếu ta xây dựng hòa
bình mà thiếu đức ái, và đức tin thì ta chỉ đang tìm sự lợi ích riêng cho chính
mình và ta chỉ là kẻ ích kỷ. Vì hòa bình
là của Thiên Chúa mà ta cần phải sống đức ái và đức tin để nhận ra được thánh ý
của Thiên Chúa trong sự xây dựng hòa bình.
Xây dựng hòa bình là một hồng phúc của tám mối phúc thật. “Phúc thay ai xây dựng hoà bình, vì họ sẽ
được gọi là con Thiên Chúa.” (Mt. 5:9) Mọi Cursillista đều được mời gọi ra đi để Phúc
Âm hóa môi trường nơi ta đang phục vụ. Ý
nghĩa của Phúc Âm hóa môi trường bao gồm sự hăng say vâng phục. Nền tảng của Cursillista là đức tin và tình
yêu. Phúc Âm hóa là Cursillista cùng đồng
hành Phúc Âm hóa với Đức Kitô vì Phúc Âm là của Đức Kitô. Đây là tinh thần xây dựng hòa bình trong môi
trường ta đang sinh sống và phục vụ. Để
đạt được tinh thần ấy, sự cầu nguyện vẫn là quan trọng. Vì cầu nguyện giúp Cursillista được liên kết
với Đức Kitô và nhận định tiếng Chúa mời gọi.
Hơn nữa là cơ hội để nhìn lại kiểm điểm cái Tôi của mình vì cái Tôi là
cái cản trở trong mọi mục vụ của Thiên Chúa, như Phêrô bị Chúa mắng trách, “Hỡi
Satan! Ngươi là cớ vấp phạm cho Ta.” (Mt. 16:23) Cái Tôi dễ đưa đến sự bất bình trong Phúc Âm
hóa. Khóa Ba Ngày đã dạy Cursillista phải
khiêm nhu cầu nguyện, hãy từ bỏ cái Tôi của mình. Khi ta mục vụ Phúc Âm hóa thì tinh thần Khóa
Ba Ngày là căn bản để giúp ta mục vụ.
“Phúc thay ai xây dựng hoà bình, vì họ sẽ được gọi là con
Thiên Chúa.” (Mt. 5:9). Kinh Hoà
Bình: “Lạу Ϲhúa từ nhân, xin cho con biết mến уêu và phụng sự Ϲhúa trong mọi
người. Lạу Ϲhúa xin hãу dụng con như khí cụ bình an của Ϲhúa. Để con đem
уêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nới lăng nhục, đem an hòa vào nơi
tranh chấp, đem chân lý vào chốn lỗi lầm.”
Declores
Lm. FX Vũ Viết Phương